مقایسه مرکب قلم عالم با خون شهید
نه تنها وزن و قدر اعمال عالم با عبادات عابد در میزان عدل قیامت یکسان نیست بلکه از احادیث برمی آید که این تفاوت بین علماء و شهداء نیز وجود دارد و روایات برتری عمل عالم را نسبت به فداکاری شهید با تعبیری بسیار لطیف بیان نموده است .
عالم و مجاهد هر دو خدمتگذار شرع مقدسند و هدفشان اعلاء کلمه توحید و حق و گسترش پاکی و فضیلت است با این تفاوت که عالم در جبهه درون می جنگد و با شکر و کفر مبارزه می کند و مجاهد در جبهه برون می جنگد و با مشرکین و کفار نبرد می نماید.
عالم و مجاهد هر دو برای سعادت انسانها تلاش می کنند.عالم می کوشد تا ضلالت و گمراهی و انحراف را براندازد، بیماریهای اعتقادی و اخلاقی را درمان نماید مردم را مؤمن بار آورد، و پیوند دوستی و برادری را بین آنان استوار نماید.
مجاهد می کوشد تا گمراه و منحرف را از میان بردارد افراد معاند و غیر قابل اصلاح را که عضو فاسد اجتماعند از پیکر جامعه قطع نماید و مردم را از شر آنان رهائی بخشد، وسیله کار عالم قلم و زبان است و وسیله کار مجاهد سلاح گرم و سرد.
عن علی علیه السلام قال : ((السیف فاتق والدین اتق فالدین یاءمر بالمعروف و السیف ینهی عن المنکر)).
علی علیه السلام فرمود: شمشیر عامل انفصال و جدائی است و دین عامل اتصال و پیوستگی پس دین امر بمعروف می نماید و شمشیر نهی از منکر.(89)
عالم با مرکبی که در نیش قلم دارد می جنگد مطالب استدلالی خود را در صفحات اوراق می نویسد و دشمن را با منطق علمی شکست می دهد و مجاهد با خونی که در عروقش می گردد صفحه میدان جنگ را رنگین می کند و دشمن متجاوز را در هم میشکند.
روز جزا این دو سلاح گرانقدر را با هم می سنجند تا آنکه قدر و وزنش بیشتر است معلوم شود.
قال ابوعبدالله علیه السلام : ((اذا کان یوم القیامة جمع الله عز و جل الناس فی صعید واحد و وضعت الموازین فتوزن دماء الشهداء مع مداد العلماء فیرجح مداد العلماء علی دماء الشهداء)).(90)
امام صادق علیه السلام فرمود: چون روز قیامت فرا رسد خداوند عز و جل خلق اولین و آخرین را در یک سرزمینی گرد می آورد، ترازوها برقرار می گردد خون شهیدان با مرکب قلم علما سنجیده می شود و این نتیجه بدست می آید که مداد علما از خون شهیدان سنگین تر است .(91)
قال علی علیه السلام فی مدح من اثنی علیهم : ((هجم بهم العلم علی حقایق الایمان و باشروا ارواح الیقین فاستسهلوا ما استوعر المشرفون و انسوا بما استوحش منه الجاهلون و صحبوا الدنیا بابدان ارواحها معلقة بالمحل الاعلی اولئک خلفاء الله فی ارضه و الدعاة الی دینه آه آه شوقا الی رؤ یتها)).
حضرت علی علیه السلام در مدح جماعتی فرماید: از پی هم می آیند کسانی که ایشان را علم و آگاهی بحقایق ایمان و ادراک معارج یقین است و آسان گرفتند آنچه را دنیاپرستان مشکل شمردند و ماءنوس شدند آنچه را که جاهلان وحشت داشتند از آن و مصاحبت کردند در دنیا با بدنامها ولی ارواحشان از علایق دنیا جسته و رها گشته و با ملکوت خدا پیوسته بودند ایشانند خلیفه های خدا در زمین و دعوت کنندگان مردم بسوی دین خدا آه آه چه بسیار شوق دارم دیدار ایشان را.(92)
((لا یستفز خدع الدنیا العالم . العالم لا یدحش عند البلاء الحازم )).
مرد دانا را خدعه و مکر دنیا فریب ندهد و از بلا و گرفتاریها وحشت نکند.(93)
((یستدل علی علم الرجل بقلة کلامه و علی مروته بجزیل انعامه )).
قلت کلام و پرحرف نبودن علامت دانش مرد و عطا و بخشش علامت مروت مرد است .(94)